- Γαρούνας
- (La Garonne). Ποταμός (575 χλμ.) της Γαλλίας, που εκβάλλει στον Ατλαντικό ωκεανό. Έχει συνολικό μήκος 650 χλμ. αν περιληφθεί και ο ποταμόκολπός του Ζιρόντ, λεκάνη απορροής 55.850 τ. χλμ. και μέσο όγκο των υδάτων που εκβάλλουν στη θάλασσα 180 μ./δευτ. Πηγάζει από το ισπανικό έδαφος, στο κεντρικό τμήμα των Πυρηναίων, διαρρέει την κοιλάδα του Αράν και κατέρχεται προς τα ΒΔ. Εκεί διασχίζει τα σύνορα και μπαίνει στη Γαλλία κοντά στο όρος Φος. Στη Μοντρεζό γυρίζει απότομα προς τα ΒΑ, διασχίζοντας μια λοφώδη περιοχή· στην Τουλούζ αλλάζει και πάλι διεύθυνση και κατευθύνεται προς τα ΒΔ, διατηρώντας τη διεύθυνση αυτή μέσα από την Ακουιτανία μέχρι τις εκβολές του. Κατά την πορεία του στις πεδιάδες διέρχεται από τις πόλεις Αζάν, Μαρμάντ και Μπορντό. Λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω συνενώνεται με τον Ντορντόν, σχηματίζοντας κοινό ποταμόκολπο, τον Ζιρόντ, μήκους 75 χλμ. και πλάτους από 5 έως 12 χλμ. Από τους παραποτάμους του, κυριότεροι είναι οι Σαλά, Αρίζ, Ταρν, Λοτ και Ντροπτ από τα δεξιά, και Λουζ, Σαβ, Ζιμόν, Αρά, Ζερ, Μπαΐζ και Σιρόν από τα αριστερά. Ο ποταμός παρουσιάζει πολλές ιδιομορφίες: κατά την ορεινή διαδρομή του στην εαρινή περίοδο πλημμυρίζει συχνά εξαιτίας της τήξης του χιονιού, ενώ στην καλοκαιρινή και χειμερινή περίοδο είναι ξηρός, εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών της περιοχής και των συχνών παγετών. Στο μεσαίο τμήμα του παρατηρούνται καλοκαιρινές πλημμύρες, που οφείλονται στις συχνές βροχές κατά την περίοδο αυτή. Στον κατώτερο ρου του έχει άφθονα νερά τον χειμώνα και, εξαιτίας των εαρινών πλημμύρων του άνω ρου του, κατά την άνοιξη επίσης. Λόγω των συχνών πλημμύρων και των πολλών αβαθών σημείων του, η ναυσιπλοΐα είναι δυσκολότατη, αν όχι αδύνατη, γι’ αυτό και χρειάστηκε να ανοιχτεί πλωτή διώρυγα παράπλευρα στον ρου του από τη Σεν Μακέρ μέχρι την Τουλούζ, όπου συνδέεται με τη διώρυγα της Μεσημβρίας (Canal du Midi), με την οποία η λεκάνη του συγκοινωνεί με τη Μεσόγειο. Τα ποντοπόρα σκάφη όμως μπορούν να αναπλεύσουν τον Ζιρόντ μέχρι το Μπορντό, που έγινε έτσι ένα από τα κύρια και πιο σύγχρονα λιμάνια της Γαλλίας.
Ο Γαρούνας στην Τουλούζ, όπου η λεκάνη του ποταμού επικοινωνεί με τη Μεσόγειο μέσω της διώρυγας της Μεσημβρίας (Canal du Midi)· η ναυσιπλοΐα στον Γαρούνα είναι εύκολη μέχρι το Μπορντό, δύσκολη όμως στο μεσαίο τμήμα του, λόγω των πλημμύρων και της έλλειψης βάθους.
Dictionary of Greek. 2013.